اختلالات رفتاری رایج در کودکان در مدرسه چیست؟ آیا می توان این اختلالات رفتاری و روانی را کنترل کرد؟ اضطراب، اختلال پردازش حسی و همچنین بیش فعالی توام با نقص توجه رایج ترین اختلالات کودکان دوران مدرسه به حساب می رود. بسیاری از کودکان ممکن است علائم متعددی در این سه زمینه داشته باشند که می‌تواند آنها را در مدرسه، خانه یا سایر موقعیت‌های اجتماعی دچار مشکل کند. برخی از علائم می تواند در توانایی یادگیری آنها اختلال ایجاد کند. به این ترتیب در این مقاله قصد داریم به رایج ترین اختلالات رفتاری کودکان در مدرسه و همچنین علائم آنبپردازیم.
تشخیص و درمان اختلالات رفتاری رایج کودکان در دوران مدرسه
درمان اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان نیازمند شناخت آن است. هر کدام از این اختلالات رفتاری مشخصه خود را دارند. همانطور که در بالا اشاره کردیم، سه اختلال زیر از شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان است.
- اضطراب Anxiety))
- بیش فعالی توام با نقص توجه (ADHD)
- اختلالات پردازش حسی (sensory processing disorder)
باتوجه به آمارهای موجود امکان وجود اختلالات رفتاری و روانی در کودکان و نوجوانان بالا است. همچنین در بیش از نیمی از کودکان، این اختلالات قبل از ۱۸ سالگی مشخص می شوند. توجه به علائم رفتاری کودک مهم ترین بخش است. بنابراین سعی داریم در ادامه مقاله به نشانه اختلالات رفتاری کودکان بپردازیم.
شکل زیر همپوشانی این سه اختلال رفتاری را در کودکان نشان می دهد. همچنین می توانید علائم هر کدام را به صورت جداگانه ببینید. 👇
اضطراب در کودکان
علائم اضطراب حتی ممکن است در کودکان دبستانی نیز دیده شود، اضطراب از جمله اختلالات رفتاری در کودکان است که ممکن است در سنین پایین تر بروز پیدا کند. به همین دلیل باید به علائم آن از همان کودکی توجه داشت. از جمله علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نگرانی های مکرر
- بدن درد مکرر
- خود انتقادی
- ترس های مکرر
- جویدن ناخن و یا پوست لب ها
- کمال گرایی
- تلاش برای جلب توجه
- عدم توانایی در تصمیم گیری
- بی تابی
- اختلالات خواب
- تحریک پذیری
در اینجا نقش کاردرمانی در کنترل اضطراب کودکان مدرسه ای پررنگ تر می شود. این حوزه با شناخت دقیق این اختلال و ریشه یابی آن به بهبود عملکرد های کودک در فضای اجتماعی می پردازد. مدرسه علی الخصوص در مقطع دبستان گاهی اولین فضای اجتماعی است که کودک آن را تجربه کرده و در آن فعالیت می کند. بنابراین ممکن است بسیاری از اختلالات در این دوره شناخته شود.
بیش فعالی در کودکان مدرسه ای
بیش فعالی در کودکان معمولا از جانب والدین و یا مربیان مدارس اغلب از روی جنب و جوش کودک شناخته می شود. در حالی که همه کودکان مبتلا به این اختلال و یا سایر اختلالات رفتاری، ممکن است علائم مشابهی از خود نشان ندهند. این علائم ممکن است زود تراز دوران مدرسه و یا در طی آن شناخته شود. از جمله علائم این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف در مهارت سازمان دهی و مدیریتی
- بی قراری
- ضعف در کارکرد های اجرایی
- فراموشی
- اختلال در حافظه فعال
- بیش فعالی
- اختلال در ثابت ماندن (یک جا نشستن)
- اختلال در یادگیری
- گوشه گیری
- اختلالات خواب
- تحریک پذیری
- بی تابی
- تلاش برای جلب توجه
- عدم توانایی در تصمیم گیری
اگر این اختلال در دوران کودکی شناخته شود، راحت تر می توان برای کنترل آن و بهبود توانایی های فردی و اجتماعی کودک اقدام نمود.
اختلالات پردازش حسی در کودکان به چه معناست؟
همانطور که از نام آن پیداست، این کودکان در دریافت و پردازش اطلاعات حسی دچار مشکل هستند. عدم توانایی درک این مسائل از جانب کودک موجب عدم عکس العمل به اطلاعات حسی می شود. بنابراین این مورد ممکن است کودکان را با چالش های زیادی در زندگی اجتماعی رو به رو کند. از جمله علائم این اطلاعات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیش فعالی
- اختلال در ثابت ماندن (یک جا نشستن)
- اختلال در یادگیری
- گوشه گیری
- اختلالات خواب
- تحریک پذیری
- بحران عاطفی
- اختلال در تمرکز
- بد غذایی
- ضعف در مدیریت عاطفی
- حساس بودن به صداها
- اختلال در انواع مهارت های حرکتی اعم از ریز و درشت
- عکس العمل بیش از حد و یا کمترازانتظار به محرک های بیرونی
✅ بیشتر بدانید >> انواع اختلال پردازش حسی
برخی از تحقیقات نشان می دهد بروز اختلالات حسی در کودکان در دو جنس دختر و پسر متفاوت است و امکان بروز این اختلال در پسران بیشتر از دختران است. نکته ای که در این زمینه بسیار اهمیت دارد، تشخیص زود هنگام اختالات رفتاری کودکان است .
علائم اختلالات رایج در کودکان مدرسه ای
همانطور که در مطالب بالا مشاهده کردید، برخی از علائم ممکن است در هر سه اختلال مشترک باشند و یا علائم دو اختلال مشابه یکدیگر باشند. از جمله آن ها می توان به اختلالات خواب و تحریک پذیری اشاره کرد. شناسایی نوع اختلال با استفاده از ابزار و آزمایش صورت می گیرد. بنابراین باید این کار را به متخصص سپرد.
اهمیت کاردرمانی در کودکان مدرسه ای چیست؟
همانطور که به آن اشاره کردیم، شناسایی زود هنگام این اختلالات در مدرسه نقش پررنگی در کنترل و درمان دارد. انواع روش های کاردرمانی اعم از ذهنی، جسمی و روانی، در بهبود عملکرد کودک در زندگی اجتماعی، نقش پررنگی ایفا می کند. پس از شناخت اختلال چه باید کرد؟ کاردرمانی کودکان یک انتخاب مناسب است. توان یادگیری مغز در کاردرمانی مورد بررسی قرار می گیرد. به این ترتیب یادگیری مهارت های جدید بر مبنای افزایش استعداد ها و ظرفیت های کودک صورت می گیرد. استفاده از بخش های دیگر مغز برای یادگیری مهارت های جدید در کاردرمانی شاید شاخص ترین ویژگی استفاده از کاردرمانی در بهبود مهارت های کودک است.
برخی از کودکان از نظر جسمی، فیزیکی و ذهنی قادر به فعالیت های لازم مانند سایر کوکان در مدرسه نیستند. به این ترتیب لازم است که برای بهبود ارتباطات آن ها در این محیط اجتماعی و کسب توانایی لازم برای کسب مهارت های فردی و اجتماعی، مورد ارزیابی های تحصصی در کاردرمانی قرار بگیرند. از جمله مهم ترین مزایای کاردرمانی در مدارس، می توان به آمادگی کودک برای پذیرش نقش های بزرگسالی اشاره کرد. به این ترتیب کاردرمانی در مدارس یکی از مهم ترین ارکان پرورش است.
✅ بیشتر بدانید >>تاثیر کاردرمانی در فلج ارب
کلام آخر
اهمیت کاردرمانی در بهبود اختلالات رایج، علی الخصوص اختلات اضطراب، بیش فعالی و همچنین اختلالات پردازش حسی بسیار مهم است. لازم است والدین و مربیان آموزشی به کاردرمانی در مدارس توجه ویژه تری داشته باشند. چرا که هرچه زودتر اختلالات رفتاری در کودکان شناخته شود، مراحل درمانی شامل انواع تمرینات مختلف برای بهبود توانایی های کودک سریع تر انجام می شود. معمولا بهترین مراکز کاردرمانی، کودک را در سطوح مختلف جسمی، ذهنی و روانی مورد بررسی قرار می دهند. بنابراین لازم است در صورت بروز هر گونه اختلال در کودک به بهترین مرکز کاردرمانی مراجعه کنید.
