اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی

اوتیسم بی‌ کلام یا غیر کلامی نوعی از اختلال طیف اوتیسم است که در آن فرد توانایی استفاده از گفتار برای برقراری ارتباط را ندارد. این وضعیت از سنین پایین قابل تشخیص بوده و برروی تعاملات اجتماعی، ارتباطات کلامی و غیرکلامی و درک زبان تأثیر می‌گذارد. برخلاف تصور عمومی، این مشکل همیشه به معنای بهره هوشی پایین نیست، بلکه برخی از این افراد می‌توانند روش‌های جایگزین برای برقراری ارتباط را بیاموزند، مشابه افرادی که پس از آسیب مغزی دچار اختلالات گفتاری می‌شوند.

علائم اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی

علائم اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی در سه حوزه اصلی اجتماعی، رفتاری و رشد قابل مشاهده است. افراد مبتلا به این نوع اوتیسم قادر به برقراری ارتباط از طریق گفتار نیستند و این موضوع می‌تواند بنابه دلایل مختلفی چون آپراکسی گفتار یا عدم یادگیری مهارت‌های زبانی باشد.

✳️ علائم اجتماعی

افراد مبتلا به اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی در تعاملات اجتماعی مشکل دارند و از تماس چشمی هم اجتناب می‌کنند. برخی از آن‌ها از تماس فیزیکی ناراحت می‌شوند، در حالی که برخی دیگر فضای شخصی دیگران را رعایت نمی‌کنند. این چالش‌ها می‌تواند باعث احساس انزوا شده و در نهایت اضطراب یا افسردگی شود.

✳️ علائم رفتاری

این افراد اغلب به برنامه‌های روزمره وابسته‌اند و هرگونه تغییر در آن‌ باعث استرس یا ناراحتی آن‌ها خواهد شد. همچنین، ممکن است علاقه شدیدی به یک موضوع یا فعالیت خاص داشته باشند و ساعت‌ها روی آن تمرکز کنند. برخی از آن‌ها رفتارهای تکراری مانند تکان دادن دست‌ها یا چرخیدن از خود نشان می‌دهند.

✳️ علائم رشد

برخی از کودکان تا سن ۲ یا ۳ سالگی رشد عادی دارند اما سپس دچار پسرفت می‌شوند. این روند می‌تواند تا کودکی و نوجوانی ادامه داشته باشد، اما با مداخلات مناسب، بهبود نسبی امکان‌پذیر است.

تشخیص اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی

تشخیص اوتیسم غیرکلامی یک فرآیند چندمرحله‌ای است که توسط بهترین مرکز کاردرمانی در اهواز انجام می‌شود. که از مهم‌ترین این مراحل به شرح زیر است:

بررسی اولیه و آزمایشات پزشکی

پزشک برای رد سایر عوامل احتمالی که ممکن است بر گفتار تاثیر بگذارند، آزمایش‌هایی مانند معاینه فیزیکی، آزمایش خون و تصویربرداری مغزی MRI یا CT اسکن را تجویز می‌کند.

ارجاع به متخصص رشد و رفتار کودک

در صورت مشاهده علائم اختلال اوتیسم، کودک به متخصص رشد و رفتار کودکان ارجاع داده می‌شود که در زمینه اختلالات رفتاری این کودکان تخصص دارند.

بررسی سوابق پزشکی و رشد

پزشک سابقه پزشکی کامل کودک و خانواده، شرایط بارداری مادر، عوارض احتمالی هنگام تولد، سابقه بستری یا جراحی‌های قبلی کودک را بررسی می‌کند.

انجام تست‌های مخصوص اوتیسم

برای تایید تشخیص، از آزمایشات تخصصی مانند برنامه مشاهدات تشخیصی اوتیسم (ADOS-2) و مقیاس درجه‌بندی اوتیسم در دوران کودکی (GARS-3) استفاده می‌شود. با این تست‌ها مشخص شود که کودک معیارهای اوتیسم را دارد یا خیر.

نکته: تشخیص زودهنگام اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی، امکان مداخله و درمان مناسب را فراهم می‌کند که می‌تواند به بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودک کمک کند.

بیشتر بخوانید: اوتیسم شدید یا سطح ۳

۸ روش درمانی اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی

برای درمان اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی روش‌های زیر بسیار کمک کننده است:

بازی و تعامل اجتماعی

بازی‌های تعاملی مانند آواز خواندن و بازی‌های فیزیکی ملایم به تقویت مهارت‌های ارتباطی کمک می‌کنند. قرار گرفتن در سطح چشم کودک باعث تعامل بهتر می‌شود.

تقلید از کودک

تقلید رفتارهای مثبت کودک، او را به برقراری ارتباط تشویق می‌کند. این کار باعث افزایش تعامل و یادگیری مهارت‌های اجتماعی می‌شود.

تمرکز بر ارتباطات غیرکلامی

استفاده از حرکات بدن، تماس چشمی و اشاره به اشیا به کودک کمک می‌کند زبان را بهتر درک کند. واکنش سریع به حرکات کودک حس ارتباط را در او تقویت می‌کند.

ایجاد فرصت برای پاسخگویی

پس از پرسیدن سوال، چند ثانیه مکث کنید تا کودک فرصت پاسخ داشته باشد. واکنش سریع به هر صدا یا حرکت او، انگیزه ارتباط را افزایش می‌دهد.

سادگی در زبان

استفاده از جملات کوتاه و ساده، درک و تقلید گفتار را برای کودک آسان‌تر می‌کند. قانون “یک سطح بالاتر” کمک می‌کند دایره واژگان او به تدریج گسترش یابد.

دنبال کردن علایق کودک

هنگام بازی یا فعالیت، از کلمات مرتبط با علایق کودک استفاده کنید تا ارتباط او تقویت شود. این کار باعث افزایش درک و یادگیری واژگان جدید می‌شود.

استفاده از وسایل کمکی بصری

ابزارهایی مانند برنامه‌های تصویری و کارت‌های ارتباطی به کودکان غیرکلامی کمک می‌کنند نیازها و احساسات خود را بیان کنند این وسایل می‌توانند به رشد مهارت‌های گفتاری کودک کمک کنند.

دارو درمانی

هیچ داروی خاصی برای اوتیسم وجود ندارد، اما برخی داروها می‌توانند علائم مرتبط مانند اضطراب، افسردگی و وسواس را کاهش دهند. همچنین، داروهای ضدروان‌پریشی برای مشکلات رفتاری شدید و داروهای ADHD برای کاهش بیش‌فعالی استفاده می‌شوند.

آینده اوتیسم بی کلام

آینده کودکان مبتلا به اوتیسم بی کلام یا غیر کلامی به شدت به مداخلات زودهنگام و روش‌های درمانی بستگی دارد. بسیاری از این کودکان می‌توانند از طریق روش‌های جایگزین مانند ارتباط تصویری یا دستگاه‌های کمک ارتباطی، مهارت‌های جدیدی بیاموزند.

توجه داشته باشید که حمایت خانواده، آموزش‌های تخصصی و تکنیک‌های درمانی مناسب، می‌تواند به بهبود توانایی‌های ارتباطی و اجتماعی آن‌ها کمک کند. با برنامه‌ریزی صحیح، این کودکان می‌توانند زندگی پربارتری داشته باشند و به استقلال نسبی دست یابند.

نقش خانواده در کمک به درمان اوتیسم بی کلام

تقسیم کار در خانواده‌های دارای کودک مبتلا به اوتیسم یکی از اصول کلیدی در حفظ آرامش و پیشرفت کودک است. برای جلوگیری از سردرگمی و ناآرامی کودک، بهتر است والدین ابتدا در مورد مسائل مختلف با یکدیگر به توافق برسند و سپس آن را در مورد کودک اعمال کنند. برخوردهای مختلف از جانب هر کدام از والدین تأثیر منفی بر روحیه کودک گذاشته و روند درمان را مختل می‌کند.

در زمینه درمان و کلاس‌های آموزشی کودک، برنامه‌ریزی دقیق و تقسیم وظایف بین اعضای خانواده بسیار مهم است. والدین باید همزمان با سایر اعضای خانواده در انجام تمرینات کودک مشارکت کنند تا کودک احساس حمایت و تعامل بیشتر داشته باشد. این همکاری‌ها به ایجاد محیطی مناسب برای پیشرفت کودک کمک می‌کند و همزمان از خستگی و فشار زیاد بر یک نفر جلوگیری می‌کند.

سوالات متداول اوتیسم بی‌کلام

در نهایت…

اوتیسم بی کلام یا غیرکلامی یک چالش است که نیاز به درک، حمایت و مداخلات به موقع دارد. با توجه به اهمیت درمان زودهنگام، کودکان مبتلا به این نوع اوتیسم می‌توانند از طریق روش‌های درمانی مختلف، ارتباط بهتری برقرار کرده تا به توانمندی‌های خود دست یابند. خانواده‌ها و متخصصان باید با همکاری نزدیک، محیطی حمایتی و تشویقی فراهم کنند که کودک بتواند به بهترین نحو ممکن رشد و پتانسیل‌های خود را شکوفا سازد.