قبل از توضیح در مورد کاردرمانی در کودکان اوتیسم باید اشاره کنیم که این اختلال در کودکان یکی از مواردی است که همواره باید مورد توجه و ارزیابی قرار بگیرد. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم شیوه مداخله کودکان مبتلا به اوتیسم در کاردرمانی و نکاتی که والدین باید در این باره بدانند را برای شما شرح دهیم پس تا انتها همراه ما باشید.
اهداف کاردرمانی در کودکان مبتلا به اوتیسم
از جمله مهم ترین اهدافی که کاردرمانی برای کودکان مبتلا به اوتیسم دنبال مینماید عبارتند از:
- تقویت مهارت‌های شناختی و جسمی-حرکتی
- بهبود عملکردهای اجتماعی
- رشد مهارت‌های مهم زندگی که کودک در آینده به آن احتیاج دارد.
در حالت کلی دقت داشته باشید که در طی جلسات کاردرمانی مهارت های زندگی روزمره مانند مراقبت از خود، انجام فعالیت‌های روزمره و سایر موارد به کودکان آموزش داده می شود.
نقش کاردرمانگر کودکان اوتیسم
کاردرمانگر با انجام تجزیه و تحلیل فعالیت‌های کودک به او کمک مینماید تا با محیط اطراف تعامل برقرار کرده و مهارت برقراری ارتباط و تعامل با محیط اطراف را آموزش ببیند. همچنین نقش کاردرمانگر در بهبود کیفیت زندگی کودک در خانه و مدرسه می تواند بسیار موثر باشد.
در ادامه این بخش به مهم ترین مهارت‌هایی که کودک در جلسات کاردرمانی آموزش می‌بیند اشاره خواهیم کرد که عبارتند از:
- مهارت‌های روزمره مانند مسواک زدن، پوشیدن لباس، آموزش رفتن به سرویس بهداشتی
- مهارت حرکتی جهت نگه داشتن اشیاء
- انجام درست فعالیت‌هایی مانند نشستن، درست ایستادن، راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله، دوچرخه سواری
- مهارت‌های ادراکی مانند درک تفاوت بین اندازه، شکل و رنگ اشیا
- ارتباط با خود و دیگران
- مهارت‌های ابتدایی برای نوشتن و خواندن
- مهارت‌های اجتماعی مانند بازی کردن، حل مسئله، محافظت از خود
- آموزش ارتباط با همسالان و بزرگسالان
- آموزش تمرکز و بیان صحیح احساسات
تمام مواردی که اشاره شد در کودکان عادی در اغلب موارد بدون هیچ گونه مشکل خاصی شکل می‌گیرد اما کودکان اوتیسم نیاز به آموزش این مهارت‌ها دارند و بهترین روش جهت آموزش آن کاردرمانی می‌باشد که همه موارد از جمله شیوع اختلالات همراه در اوتیسم را نیز بررسی می‌کند.
📌 بیشتر بخوانید: گفتار درمانی کودکان اوتیسم
تکنیکهای کاردرمانی در خصوص کودکان مبتلا به اوتیسم
هر کودک مبتلا به اوتیسم شرایط خاصی دارد و آموزش‌هایی که در حوزه‌ی کاردرمانی برای او در نظر گرفته می‌شود باید منطبق با شرایط کودک باشد.
دقت داشته باشید ما دارای حواس مختلفی مانند حس تعادل، لامسه، بویایی، شنوایی و بینایی هستیم که می‌تواند به ما کمک نماید تا فعالیت‌های روزمره را به درستی مدیریت نماییم و فعالیت‌های خود را انجام دهیم اما کودک مبتلا به اوتیسم درک درستی از این حواس ندارد. برخی از این کودکان نسبت به حواس لامسه، بینایی و شنوایی بیش از سایرین حساس می‌باشند و به راحتی با تحریک این حواس، تمرکز خود را از دست می‌دهند و برخی دیگر تا حدودی این حواس را درک نمی‌کنند. بنابراین هدف عمده‌ی کاردرمانی کاهش حساسیت حسی در کودکان مبتلا به اوتیسم از طریق تمرینات و فعالیت‌های مختلف می‌باشد، در واقع کاردرمانگر به این کودکان کمک مینماید تا ورودی‌های حسی خود را تنظیم کرده و از شدت اضطراب آنها کاسته شود.
برخی از تکنیک‌ها و روش‌هایی که جهت کاردرمانی کودکان اوتیسم به کار برده می‌شود عبارتند از:
✳️ تکنیکهای آموزش فعالیت‌های روزمره
کاردرمانگر در این تکنیک به کودکان کمک مینماید تا فعالیت‌ها روزمره‌ی خود مانند لباس پوشیدن، بهداشت شخصی، حمام کردن و غیره را به تنهایی انجام دهد.
✳️ تکنیک افزایش بهره وری کودک
این تکنیک به کودک اوتیسم کمک کرده تا هوشیارتر باشد و در فعالیت‌های مختلف شرکت نماید دقت داشته باشید که در جلسات این تکنیک خواندن، نوشتن و برخی مهارت‌های ضروری دیگر به کودک آموزش داده می شود.
✳️ تکنیک اوقات فراغت کودک
اکثر کودکان اوتیسم در برقراری ارتباطات اجتماعی دچار مشکل می‌باشند؛ بنابراین در طی جلسات کاردرمانی به او کمک می‌شود تا در فعالیت‌های اجتماعی مانند بازی با همسالان، معاشرت با بزرگسالان، شرکت در برخی فعالیت‌های دسته جمعی و بهبود مهارت‌های حرکتی پیشرفت داشته باشند.
همان طور که پیشتر اشاره شد هر کودک اوتیسم دارای شرایط متفاوتی می‌باشد بنابراین مداخلات کاردرمانی در این کودکان باید کاملاً منحصر به فرد و با توجه به شدت بیماری و میزان توانایی هر کودک برنامه ریزی شود.
برای دریافت مشاوره از بهترین مرکز کادرمانی در اهواز با شماره های ۰۹۹۱۸۲۹۲۲۵۴ ، ۰۹۳۸۹۴۱۴۳۹۵ تماس حاصل نمایید.
✳️ ارائه برنامه‌ی روزانه
به جز تکنیک‌هایی که برای فعالیت‌های گروهی و کلاس‌های کاردرمانی ارائه می‌شود لازم است برنامه‌ی روزانه مختص هر کودک اوتیسم تهیه شود تا در طی روز بتواند توجه و تمرکز کافی برای انجام فعالیت‌های روزمره را داشته باشد.
در صورتی که کودک دچار انرژی زیادی باشد، جهت تخلیه هیجان و انرژی می‌توانید فعالیت‌هایی مانند پیاده روی را به او پیشنهاد دهید. سایر فعالیت‌ها مانند رفتن به باشگاه، رقصیدن و غیره با توجه به نیاز کودک ممکن است توصیه شود.
تنظیم سیستم عصبی کودکان مبتلا به اوتیسم
هدف از این تکنیک‌ها این است که کودک هوشیار باشد و برای یادگیری آموزش‌های جدید آماده باشد. این هوشیاری را می‌توان با تکینک‌های مختلفی مانند جایزه، تشویق و یا سایر مواردی که کودک از آن لذت می‌برد همراه ساخت.
هدف دوم این تکنیک هماهنگی بین بدن و مغز کودک می‌باشد تا بتواند با آگاهی نسبت به محیط اطراف واکنش‌های مناسب را از خود بروز دهد.
تمریناتی برای درک موقعیت بدن و حرکت
این کودکان گاهی از روی عمد خود را به زمین می‌اندازند و یا سایر کودکان را هل می‌دهند، همچنین در اکثر موارد نمی‌توانند در یک مکان آرام بنشینند، تمرینات مناسب برای رفع این مشکلات عبارت است از:
- خزیدن
- سنگ نوردی
- استفاده از کوله پشتی در حالت نشسته
تمرینات مربوط به حس لامسه
این کودکان نسبت به حس لامسه حساسیت بیشتری دارند و از پوشیدن برخی لباس‌ها با بافت زبر امتناع می‌نمایند. در تمرین‌های مختص این کودکان باید آنها را نسبت به انواع بافت مانند بافت نرم، بافت صاف، بافت دانه دار و غیره آگاه کرد.
تمریناتی برای تحریک حس بینایی
این کودکان گاهی اوقات مشکلاتی در ورودی بینایی داشته و نمی‌توانند اشیاء را به سرعت پیدا نمایند. بهترین تمرین برای این کودکان عبارت است از:
- تمریناتی برای جستجوی یک کلمه
- تمرین برای پیدا کردن نیمه‌های یک عکس و یا پازل
به طور کلی تمام تمرینات کاردرمانی باید در جهت بهبود اختلالات جسمی و روانی کودک که خود ناشی از حساسیت بیش از حد یا عدم حساسیت نسبت به ورودی‌های حسی است، برنامه ریزی شود تا او بتواند مانند سایرین زندگی اجتماعی عادی را در پیش بگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازی درمانی کودکان اوتیسم حتما این مقاله از سایت را مطالعه کنید.
نقش خانواده در کاردرمانی کودکان اوتیسم
نقش خانواده در کاردرمانی کودکان اوتیسم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که والدین، به عنوان اعضای کلیدی خانواده، با ارائه حمایت و همکاری فعال در برنامه‌های کاردرمانی، می‌توانند بهبود قابل ملاحظه‌ای در زندگی روزمره و توانایی‌های اجتماعی کودکان خود ایجاد کنند.
دقت داشته باشید که مشارکت فعال خانواده در جلسات کاردرمانی، اطلاعات آموزشی بسیاری را به والدین ارائه می دهد و از همه مهم تر باعث می شود تا در محیط خانه به صورت مستمر اقدامات کاردرمانی ادامه داشته باشد. همین موضوع پیشرفت این کودکان را به همراه دارد.
با توجه به تمامی موارد ذکر شده باید اشاره کنیم که نقش خانواده در کاردرمانی کودکان اوتیسم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مشارکت فعّال والدین می‌تواند به‌عنوان یک عامل کلیدی در پیشرفت و بهبود زندگی این کودکان محسوب شود.
سوالات متداول
بله، کاردرمانی می‌تواند با ارتقاء توانمندی‌های شناختی و اجرایی کودکان، به بهبود عملکرد تحصیلی آنها کمک کند.
کاردرمانی با ارائه تمرین‌های زبانی، موجب تقویت مهارت‌های ارتباطی و افزایش دامنه واژگان در این کودکان می شود.
والدین با انجام فعالیت‌های خانگی، تقویت مهارت‌های آموخته شده توسط کودکان در جلسات کاردرمانی می توانند به پیشرفت آنها بسیار کمک کنند؛ همچنین، درک از رویکردها و تکنیکهای مورد استفاده توسط کاردرمانگر در ایجاد تطابق بیشتر بین محیط کاردرمانی و خانه می‌تواند مؤثر باشد.
کاردرمانی در کودکان اوتیسم با ارائه فعالیت‌های تحت نظر، تمرین‌های اجتماعی و آموزش مهارت‌های زندگی، به بهبود توانایی‌های ارتباطی و اجتماعی کودکان کمک خواهد کرد.
در نهایت….
کاردرمانی در کودکان اوتیسم نقش بسیار مهمی در بهبود زندگی این کودکان ایفا می‌کند. این فرایند با ارائه برنامه‌های فعالانه و تخصصی، و آموزش مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی، به بهبود مهارت‌های تحصیلی، و تقویت زبان و ارتباطات در کودکان مبتلا به اوتیسم کمک می‌کند. البته دقت داشته باشید که مشارکت والدین در اثر بخشی کاردرمانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
