باقی ماندن رفلکس های عصبی نوزادان و اثرات آن ها

وجود رفلکس های عصبی در نوازادان طبیعی بوده و آنها معمولا مدتی بعد از تولد از بین می روند. اما بسیاری از والدین از باقی ماندن رفلکس های عصبی نوزادان و اثرات آن ها سوال می پرسند. ابتدا لازم است نکاتی را در ارتباط با رفلکس های اولیه نوزاد بدانید. مواردی که به عنوان رفلکس های نوزادی شناخته می شود، درواقع همان رفتارهایی است که در طول زندگی جنینی شکل می گیرد و تا یک سال اول زندگی به طور کامل از بین می رود. وجود این رفلکس ها برای سلامت و زنده مانی نوازد ضروری است.

از فواید مهم ترین رفلکس های دوره نوازدی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مکیدن
• بلع
• پلک زدن
• ادرار کردن
• سکسکه کردن
• دفع مدفوع

شاید این سوال برایتان ایجاد شود که کودک شما حتی بعد یک سالگی هم به این الگوهای رفتاری نیاز دارد؟ اما این موارد به نوزاد آموزش داده نمی شود. بلکه نوزاد از بدو تولد آن را انجام می دهد. به همین دلیل به رفلکسها پاسخ های ناخوادآگاه عصبی عضلانی نیز گفته می شود. همچین برخی از رفلکس ها وجود دارد که در دوران کودکی آغاز شده و تا آخر عمر ادامه می باید.

اثرات باقی ماندن رفلکس در بدن نوازدان

زمانی که دست شما به چیز داغی برخورد می کند، ناخوادآگاه دست خود را عقب می کشید. این درواقع همان پاسخ خودکار بدن شماست که رفلکس نامیده می شود. اما برخی از رفلکس های دوران نوزادی لازم است بعد از مدتی از بین برود.

به عنوان مثال در صورتی  که برخی از رفلکس ها باقی بماند، می تواند علائم حرکتی در کودک ایجاد کند که با اختلالاتی از جمله بیش فعالی اشتباه گرفته می شود.

رفلکس پالمار و تاثیرات باقی ماندن آن در بدن نوزاد

در این رفلکس هنگامی که شی ای در دست نوزاد قرار می گیرد، او دستان خود را مشت می کند و آن شی را محکم می گیرد. به عنوان مثال زمانی که شما انگشت خود را روی کف دست نوزاد می گذارید، او دست های خود را مشت می کند و انگشت شما را در دستان خود می گیرد. این به دلیل وجود رفلکس پالمار است که به مرور زمان ناپدید می شود و در قالب رشد مهارت‌های حرکتی ظریف نمایان می شود. در صورتی که این رفلکس ادامه پیدا کند، کودک دارای مشکلاتی از قبیل ضعف در مهارت های حرکتی ظریف می شود و مشکلاتی در گرفتن مداد، قاشق و … پیدا می کند. بنابراین همه چیز متناسب با سن او به درستی پیش نمی رود.

✅ چهاردست و پا نرفتن کودک ۱۱ ماهه

رفلکس تونیک گردن

زمانی که نوزاد گردن خود را به یک سمت بدن خود می چرخاند، دست او در همان سمت به سمت جلو (کمی متمایل به بالا) کشیده می شود و دست سمت مخالف خم می شود. همینطور پا و دست موافق در یک حالت قرار می گیرند که به آن رفلکس تونیک گردن یا وضعیت شمیر بازی (به دلیل وضعیت قرار گرفتن بدن نوازد) گفته می شود.

این رفلکس در مدت زمان ۶ الی ۸ ماهگی از بین می رود. تا زمانی که این رفلکس وجود دارد، کودک قادر به چهار دست و پا رفتن نخواهد بود. چرا که با صاف کردن دست‌ها و آوردن زانوها در زیر بدن، قادر به وزن انداختن روی اندام های خود نیست.

✅ علت دیر راه افتادن کودک چیست؟

رفلکس گالانت چیست؟

زمانی که نوزاد را به روی شکم خود می خوابانید و دست ها در اطراف یا زیر شکم نوزاد قرار می‌دهید، متوجه خواهید شد با لمس ستون فقرات به صورت نیم دایره در یک طرف، بدن او هم به همان سمت متمایل می شود. این رفلکس به روند زایمان کمک می کند. همچنین در ۳ الی ۶ ماهگی در نوزاد از بین می رود. باقی ماندن این رفلکس در دوران کودکی می تواند بر توانایی ثابت نشستن، حافظه کوتاه مدت، و مشکلات توجه و تمرکز تأثیر بگذارد و همچنین ممکن است منجر به شب ادراری شود.

رفلکس مورو در نوزادان

این رفلکس در صورت ایجاد صدای ناگهانی در نوزاد ایجاد می شود. این رفلکس باعث می شود که نوزاد به صداهای ناگهانی، واکنش های غیر ارادی نشان دهد (بدن خود را جمع کرده و یا دست خود را مشت می کند، انگار از صدا یکه خورده). این رفلکس در سه ماهگی ایجاد می شود و تا ۶ ماهگی نیز از بین می رود. باقی ماندن این رفلکس می تواند نشانگر ضعف ماهیچه های خم کننده دست و یا ابتلا به بیماری قشر مغز و نخاع باشد. همچنین عدم وجود آن به دلیل وجود یک اختلال نورولوژیک است. در هر صورت لازم است بررسی های لازم در این خصوص انجام شود.

رفلکس پاراشوت چیست؟

این رفلکس بین ۵ الی ۹ ماهگی نوزاد وجود دارد. وجود این رفلکس به کودک شما کمک می کند جلوی زمین خوردن خود را بگیرد. زمانی که در هنگام بغل کردن کودک بسیار به سمت جلو متمایل کنید، متوجه خواهید شد که کودکتان به صورت غیر ارادی بازوهای خود را برای جلوگیری از سقوط جلو می آورد.

رابطه میان باقی ماندن رفلکس های نوزادی و اختلال بیش فعالی

مطالعات حاکی از آن است که میان علائم ADHD مانند بی قراری و ناتوانی در تمرکز و باقی ماندن بعضی رفلکسها ارتباط وجود دارد. همچنین رابطه ای بین باقی ماندن رفلکس های نوزادی با اختلال دیسلکسیا یا نارساخوانی شناخته شده است.

برخی از والدین که کودکان آن ها به اختلال بیش فعالی مبتلاست، معتقدند با درمان رفلکس های باقی مانده از دوران نوزادی، علائم بیش فعالی فرزند آن ها نیز درمان شده است.

✅ مراحل رشدی کودک را بشناسید

اهمیت مراجعه به کاردرمانی در صورت باقی ماندن رفلکس های دوران کودکی

رفلکس های بدوی، از جمله موارد حیاتی برای ادامه حیات نوزاد است که از طرفی باقی ماندن آن می تواند کودک را دچارمشکلاتی در زمینه مهارت های حرکتی درشت و یا مهارت های حرکتی ظریف کند. به همین دلیل مراجعه به کاردرمانی برای شناسایی هر کدام از این اختلالات و پیگیری درمان زودهنگام نقش موثری در سلامت کودک شما خواهد داشت. بنابراین وجود مشکلات حرکتی و جسمی ممکن است در آینده عوارضی برای فرد در محیط های اجتماعی علی الخصوص مدرسه داشته باشد و یا با سایر اختلالات جدی‌تر اشتباه گرفته شود.

به همین دلیل برای تفکیک این مورد لازم است به مرکز کاردرمانی مراجعه کنید که به شما اطلاعات واضح و دقیقی در ارتباط با وضعیت سلامت فرزندتان بدهد.

باقی ماندن رفلکس در دوران کودکی می تواند به دلایلی از جمله فلج مغزی باشد. به همین دلیل بررسی علت و شدت اختلالات در دوران کودکی توسط کاردرمانگر ماهر کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. به والدین توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه عوارض در این خصوص زمان را از دست ندهند.