دو روش مهم به لحاظ کاربردی، برای مشاهده و ارزیابی بالینی مشکلات حرکتی افراد مبتلا به ناتواناییهای جسمی وجود دارد:
- ارزیابی عملکردی حرکت؛
- ارزیابی عملکردی حرکت بر پایه آکوپِیشِن های فرد.
در ارزیابی عملکردی، درمانگر از یک سری تستهای استاندارد و یا حرکات مشخص برای ارزیابی دامنه حرکتی مفصل مورد نظر، قدرت یک عضله یا گروه عضلانی خاص و کنترل حرکتی استفاده می کند ولی در ارزیابی عملکردی بر پایه آکوپیشن، از مشاهده آکوپیشن (سالم و آسیب دیده) توسط مراجع، برای تست موارد فوق بهره می گیرد. به عنوان مثال، کاردرمانگر برای تست دامنه حرکات روتیشن خارجی و ابداکشن مفصل شانه، و روتیشن خارجی مفصل اسکاپولوتوراسیک، و نیز قدرت و تحمل عضلات تراپزیوس و سراتوس آنتریور و نیز هماهنگی حرکات یاد شده، دو را پیش رو دارد:
- با استفاده از روش ارزیابی اول، از فرد بخواهد که کف دستش را روی پشت سرش بگذارد.
- با استفاده از روش ارزیابی دوم، از آکوپیشنی استفاده کند که حرکات و عضلات یاد شده در انجام آن نقش اساسی ایفا می کنند، مثلا بررسی کند که آیا فرد قادر به شانه کردن موی سرش هست یا خیر؟!
پ.ن: آکوپیشنال تراپی یا همان “کاردرمانی” از واژه آکوپیشن اقتباس گردیده است. آکوپیشن به مجموعه افعال حرکتی و ذهنی گفته می شود که فرد در طی شبانه روز در قالب فعالیتهای روزمره زندگی، فعالیتهای کاری، تحصیل، مشارکت اجتماعی، فعالیتهای اوقات فراغت، بازی، استراحت و خواب، در محیطها و شرایط گوناگون، انجام می دهد