علل رایج ناتوانی یادگیری در کودکان چیست؟ اگر فرزند شما با مدرسه مشکل دارد یا درک مطالب برای او دشوار است، احتمال دارد که فرزند شما ناتوانی یادگیری داشته باشد. در واقع، ناتوانی در یادگیری با اختلالات پردازش مغز مربوط می شود و نشانه کمبود هوش یا انگیزه نیست. این اختلالات یادگیری ممکن است در زمینه های مختلفی بر جنبه های آموزشی فرد تأثیر گذار باشد که از جمله آن ها می توان به توانایی خواندن و نوشتن، گوش کردن یا صحبت کردن اشاره کرد. آنها همچنین می توانند در سازمان، برنامه ریزی زمان، حافظه و توجه تداخل ایجاد کنند و موجب بروز مشکلاتی نظیر اختلال در یادگیری ریاضی شوند. در این مقاله پنج مورد از علل ناتوانی های رایج یادگیری در کودکان را بررسی کردیم.
نارسا خوانی در ناتوانی یادگیری کودکان
یکی از علل ناتوانی یادگیری در کودکان نارساخوانی است. این اختلال بر توانایی های گفتاری و نوشتاری فرد تاثیر می گذارد. بنابراین این حالت موجب ایجاد مشکلاتی از جمله خواندن دقیق متون می شود. راه های مختلفی وجود دارد که می توان نارساخوانی را نشان داد. برخی از رایج ترین انواع آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نارساخوانی واجی: کودک نمی تواند کلمات را بر اساس صدای آن ها بشکند یا بخش کند.
- نارساخوانی بینایی: کودک نمی تواند شکل درست کلمه را به خاطر بیاورد و در بازنویسی مجدد آن هم مشکل دارد.
- نارساخوانی نامگذاری: نام گذاری حروف و اعداد پشت سر هم برای کودک میسر نیست.
اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) موجب ناتوانی در یادگیری میشود
کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با کمبود توجه ، در تمرکز روی یک کار مشکل دارند. بنابراین این اختلال موجب ناتوانی در یادگیری کودکان می شود. آنها به راحتی حواسشان پرت می شود و اغلب با یادگیری در محیط های کلاس درس به روش سنتی مشکل دارند. برخی از کودکان ممکن است تنها دچار بی توجهی باشند اما با بیش فعالی یا تکانشگری مشکل نداشته باشند. این اختلال به عنوان اختلال کمبود توجه (ADD) شناخته می شود.
علائم اختلال کمبود توجه عبارتند از:
- توجه بر مسئله ای به صورت کوتاه و حواس پرتی
- عدم یادگیری از دستورالعمل ها و چیزهای جدید
- مشکلات متعدد در فراموش کردن
- در سازماندهی و به پایان رساندن کارها مشکل دارند
از طرف دیگر بیش فعالی و تکانشگری با موارد زیر مشخص می شود:
- بی قراری مداوم و ناتوانی در نشستن در محیط های آرام یا ساکت
- ناتوانی در تمرکز روی کارها
- حرف زدن زیاد
- بدون فکر عمل کردن
- نداشتن یا کم داشتن درک از خطر
دیسکالکولیا از رایج ترین ناتوانی های یادگیری در کودکان است
کودکانی که از این اختلال رنج می برند، در برخی موارد ساده ریاضیاتی مانند درج کمیت اعداد و ارزش مکانی آن ها مشکل دارند. عدم یادگیری برای مسائل کوچک ریاضی موجب می شود کودک به مرور زمان دچار مشکلات بیشتری شود. کودکانی که در این زمینه مشکل دارند، گاهی ساعت ها تمرین می کنند.
داشتن اختلال دیسکلکولیا می تواند منجر به سطوح بالایی از اضطراب ریاضی شود و باعث می شود کودک از بازی هایی که شامل اعداد و ارقام است اجتناب کند. اگر کودک درمان نشود، ممکن است بعدا در زندگی از ضعف در مدیریت زمان و مدیریت مالی رنج ببرد. بنابراین این یکی از اصلی ترین دلایل ناتوانی یادگیری کودکان در درس ریاضی است.
دیسگرافی نوعی دیگر از ناتوانی یادگیری کودکان
Dysgraphia به مشکل در عمل نوشتن اشاره دارد. این شامل عدم رفتار صحیح درهنگام در دست گرفتن مداد، دست خط ناخوانا، فاصله ناهماهنگ و املای ضعیف (کلمات ناتمام یا لغات یا حروف از دست رفته) است. همچنین ممکن است کودک در نوشتن مجدد شکل یک حرف یا نقاشی مشکل داشته باشد.
داشتن دیسگرافی همچنین می تواند فرایند فکر کردن و نوشتن را به طور همزمان دشوار کند. هنگام نوشتن داستان، کودک ممکن است از وسط شروع کند و حقایق و جزئیات مهم را کنار بگذارد یا همان نکته را بارها و بارها تکرار کند.
دیسپراکسی؛ ناتوانی عصبی کودکان
دیسپراکسی یکی دیگر از ناتوانی های یادگیری کودکان است. از آنجایی که این اختلال با ایجاد تاخیر در رشد عصبی همراه است، بر روی حرکات هماهنگ بدن تاثیر می گذارد. کودک مبتلا به دیسپراکسی با مهارت های حرکتی ظریف (هماهنگی دست و چشم، در دست گرفتن مداد) یا مهارت های حرکتی درشت (دویدن، پریدن) دست و پنجه نرم می کند. برخی از انواع مختلف این اختلال عبارتند از:
- دیسپراکسی ایدئوموتور: مشکل در انجام فعالیت های تک مرحله ای مانند استفاده از چنگال یا ریختن آب میوه.
- دیسپراکسی ایده‌آل: مشکل در برنامه‌ریزی و انجام یک سری مراحل مورد نیاز برای کارهای پیچیده. به عنوان مثال بستن بند کفش، دوچرخه سواری
- دیسپراکسی اوروموتور: مشکل در هماهنگی حرکت عضلات برای تلفظ واضح کلمات.
- دیسپراکسی ساختاری: مشکل در درک روابط فضایی.
سخن آخر
ناتوانی در یادگیری ممکن است در هر کودکی وجود داشته باشد اما تشخیص آن از همان ابتدا برای والدین میسر نباشد. اگر کودک شما هر کدام از علائم شایع ترین علل ناتوانی های یادگیری را تجربه می کند، لازم است هر چه سریع تری برای راهکارهای درمان و کنترل آن اقدام کنید. چرا که این اختلالات می تواند رشد کودک را به طور کلی تحت تاثیر قراردهد. مرکز کاردرمانی دکتر وحید بیاتی با پرسنل متخصص و با تجربه در این زمینه، در تشخیص و بهبود انواع ناتوانی های یادگیری در کودکان به شما کمک خواهند کرد.
